1. Điểm chung của nám, tàn nhang và đồi mồi

Nám, tàn nhang và đồi mồi đều là các vấn đề về sắc tố da thường gặp, có những đặc điểm chung như sau:

nám, tàn nhang, đồi mồi
  • Tăng sắc tố da: Cả ba tình trạng này đều liên quan đến sự gia tăng sản xuất melanin, gây ra các đốm màu tối trên da.
  • Nguyên nhân do tia UV: Tiếp xúc với ánh nắng mặt trời là một trong những nguyên nhân chính gây ra nám, tàn nhang và đồi mồi. Tia UV kích thích sản xuất melanin, dẫn đến sự hình thành các đốm sắc tố.
  • Yếu tố di truyền: Yếu tố di truyền cũng đóng vai trò quan trọng. Nếu gia đình bạn có tiền sử bị nám, tàn nhang hoặc đồi mồi, khả năng bạn mắc phải các vấn đề này cũng cao hơn.
  • Lão hóa: Quá trình lão hóa tự nhiên của cơ thể cũng góp phần vào sự xuất hiện của nám, tàn nhang và đồi mồi, đặc biệt là đồi mồi, thường xuất hiện ở người lớn tuổi.
  • Vị trí xuất hiện: Các đốm sắc tố này thường xuất hiện ở những vùng da tiếp xúc nhiều với ánh nắng mặt trời như mặt, tay, vai và lưng.
  • Thẩm mỹ và tâm lý: Mặc dù không gây hại cho sức khỏe, nám, tàn nhang và đồi mồi có thể ảnh hưởng đến thẩm mỹ và gây ra tự ti về ngoại hình cho nhiều người.
  • Biện pháp phòng ngừa và điều trị: Cả ba tình trạng đều có thể được phòng ngừa và điều trị bằng cách sử dụng kem chống nắng, tránh nắng, sử dụng các sản phẩm làm sáng da chứa thành phần như vitamin C, retinoid, và có thể sử dụng các biện pháp điều trị chuyên sâu như laser, lột da hóa học hoặc liệu pháp ánh sáng.

Những đặc điểm chung này giúp nhận diện và quản lý các vấn đề về sắc tố da một cách hiệu quả hơn.

2. Cách phân biệt nám tàn nhang đồi mồi chuẩn chỉnh nhất

Phân biệt nám, tàn nhang, đồi mồi cần căn cứ vào các yếu tố như hình dạng, màu sắc, độ tuổi thường mắc các tình trạng da này. Dưới đây là các đặc điểm thường gặp giúp bạn phân biệt được 3 bệnh này.

2.1 Đồi mồi

Đồi mồi thường xuất hiện ở những người có tuổi và không liên quan đến sự thay đổi nội tiết. Đồi mồi xuất hiện trên thượng bì da, tuỳ vào đặc điểm cơ địa mỗi người mà các đốm đồi mồi có màu đậm-nhạt, to-nhỏ, tròn - dẹt khác nhau. Tình trạng da xuất hiện đồi mồi thường thấy ở các khu vực như cánh tay, mu bàn tay, đuôi mắt, gò má…

cách phân biệt tàn nhang, và đồi mồi

2.2 Nám

Nám da thường xuất hiện ở phụ nữ sau 30 tuổi, chủ yếu ở phụ nữ sau sinh hoặc đến giai đoạn tiền mãn kinh, cũng có một số trường hợp xuất hiện nám ở tuổi dậy thì. Nám nằm sâu dưới lớp biểu bì da, đặc biệt thường thấy ở da mặt, kích thước lớn hơn tàn nhang và đồi mồi.

Nám da có hai hình dạng tùy thuộc vào loại nám, bao gồm nám đốm và nám mảng. 

  • Nám đốm là các nốt sắc tố tròn, đậm màu, nhỏ bằng đầu đinh, mọc tách rời, kích thước có thể từ 1-5mm, xuất hiện ở hai bên gò má; 
  • Nám mảng thường thấy ở hai bên gò má, có tính lan, nhiều trường hợp còn có thể che kín cả khuôn mặt.
  • Nám hỗn hợp là tình trạng da xuất hiện cả hai loại nám trên.
nám trên da

2.3 Tàn nhang

Tàn nhang có thể xuất hiện ở mọi độ tuổi, kể cả người đang trong giai đoạn dậy thì. Tàn nhang xuất hiện ở lớp da nông trên bề mặt da. Ngoài da mặt, tàn nhang còn có thể xuất hiện ở các vị trí như cổ, tay, ngực…

Tàn nhang có kích thước nhỏ, hình dạng tròn, nằm riêng lẻ hoặc kết thành mảng, màu vàng, đỏ, nâu, khi ra nắng càng nhiều, tàn nhang càng có xu hướng đậm màu hơn.

Để tìm hiểu thêm về các tình trạng lão hoá xuất hiện trên da, mời bạn tham khảo bài viết: Da lão hóa sớm: Dấu hiệu, Nguyên nhân và Cách điều trị

 

Đây là bảng tóm tắt cách phân biệt nám, tàn nhang và đồi mồi giúp bạn dễ dàng nhận biết được đặc điểm của từng loại tình trạng da:

bảng phân biệt nám tàn nhang và đồi mồi

3. Nguyên nhân hình thành nám, đồi mồi, tàn nhang

Hiện tượng nám, tàn nhang và đồi mồi xuất hiện trên da làm cho da trở nên mất thẩm mỹ và khiến cho người mắc phải trở nên thiếu tự tin với làn da của mình. Để giúp bạn lựa chọn phương pháp chữa trị một cách hiệu quả, ngăn ngừa nám, tàn nhang và đồi mồi quay trở lại, chúng ta hãy cùng tìm hiểu về nguyên nhân hình thành của chúng ngay sau đây.

3.1 Nguyên nhân hình thành đồi mồi

Đốm đồi mồi xuất hiện chủ yếu là do da tiếp xúc với tia cực tím (UV) từ ánh sáng mặt trời trong nhiều năm liền hoặc do sự lạm dụng các loại đèn rám nắng da và giường tắm nắng ở những người da trắng. Bên cạnh đó, theo một số nhà khoa học, việc ít tập thể dục, chế độ dinh dưỡng không đầy đủ ,chức năng thận suy yếu cũng có thể dẫn đến việc xuất hiện đồi mồi trên da.

Nguyên nhân hình thành đồi mồi

3.2 Nguyên nhân hình thành nám

Nám da được hình thành do một số nguyên nhân phổ biến như sau:

  • Ánh sáng mặt trời: Tia cực tím (UV) từ mặt trời khi chiếu vào da sẽ kích hoạt cơ thể sản xuất nhiều melanin hơn. Đó là lý do tại sao nám phát triển chủ yếu trên các vùng da tiếp xúc nhiều với ánh nắng như da mặt, cổ, cánh tay.
  • Nội tiết tố thay đổi: Đối với phụ nữ mang thai, hoặc trong giai đoạn tiền mãn kinh, các loại hormone estrogen và progesterone có sự thay đổi rất lớn, gây ra nám da.
  • Sử dụng một số loại thuốc như thuốc chống động kinh, thuốc tránh thai, thuốc khiến da nhạy cảm hơn với ánh nắng mặt trời như retinoids, thuốc kháng sinh, thuốc huyết áp…
  • Căng thẳng: Áp lực, stress khiến cho cơ thể tạo ra nhiều hormone cortisol, gây nám da.
Nguyên nhân hình thành nám

3.3 Nguyên nhân hình thành tàn nhang

Tàn nhang xuất hiện chủ yếu do da tiếp xúc với tia cực tím (UV) từ mặt trời. Ngoài ra, có một số nguyên nhân khác dẫn đến hiện tượng tàn nhang trên da, bao gồm:

  • Di truyền: Tàn nhang có thể xuất hiện ở một số loại gen di truyền.
  • Tăng sắc tố da: Đây là một bệnh hiếm gặp khiến da tăng độ nhạy cảm khi tiếp xúc với tia cực tím (UV), khiến cho da bị tàn nhang nhiều hơn.
phân biệt nám, tàn nhang, và đồi mồi

4. 5 cách trị đồi mồi, nám, tàn nhang hiệu quả nhất

Sau khi tìm hiểu về cách phân biệt nám, tàn nhang, đồi mồi cùng với các nguyên nhân dẫn đến tình trạng da này, bên cạnh việc gặp bác sĩ để tư vấn cách điều trị, bạn có thể thực hiện một số giải pháp dưới đây để góp phần điều trị nám, tàn nhang, đồi mồi an toàn và hiệu quả nhất.

4.1 Dùng kem chống nắng

Để có thể bảo vệ da khỏi nám và tàn nhang, việc chú ý bảo vệ làn da dưới tác động của ánh nắng mặt trời là phương pháp hữu hiệu nhất. Nên che chắn cẩn thận khi ra ngoài và bôi kem chống nắng đều đặn mỗi ngày để loại bỏ đồi mồi, nám và tàn nhang xuất hiện trên da. 

Với thành phần có thể kháng nước, không cồn, không mùi, không paraben và siêu thoáng không nhờn rít, không tạo mảng trắng, an toàn với mọi loại da, kem chống nắng cho da hỗn hợp thiên dầu Bioderma Photoderm Aquafluide SPF 50+/UVA 24-26 là một sự lựa chọn đáng cân nhắc để bạn cung cấp lớp màng bảo vệ cần thiết cho làn da của mình. Ngoài ra, với công nghệ SUN ACTIVE DEFENSE, sản phẩm chứa chứa các chất chống oxy hóa mạnh4 màng lọc chống nắng phổ rộng: Avobenzone, Octocrylene, Tinosorb MTinosorb S giúp ngăn ngừa lão hóa sớm, bảo vệ da toàn diện trước cả UVA, UVA bước sóng dài và UVB nhờ đó có thể bảo vệ da tối đa khỏi tác hại của tia nắng mặt trời.

Dùng kem chống nắng giảm nám tàn nhang và đồi mồi

4.2 Bổ sung dưỡng chất cần thiết

Bên cạnh các loại hoá mỹ phẩm, bạn cũng có thể sử dụng các sản phẩm thiên nhiên để cải thiện sắc tố da như:

  • Nước cốt chanh: Thoa trực tiếp nước cốt chanh lên da bằng bông gòn, sau đó rửa sạch. Nước cốt chanh có tác dụng giúp cho làn da sáng hơn.
  • Mật ong: Tẩy tế bào chết bằng hỗn hợp mật ong với muối hoặc đường để làm tăng sắc tố da.
  • Chiết xuất từ lựu đỏ, cam thảo: Trong chiết suất từ lựu đỏ, cam thảo có chứa các loại vitamin A,C,E, chất chống oxy hóa, đồng thời lựu đỏ và cam thảo còn có các chất giúp thúc đẩy quá trình tăng sinh collagen, elastin có tác dụng tăng độ đàn hồi, tươi tắn và khỏe đẹp cho da.
  • Sữa chua: trong sữa chua có chứa axit lactic, có khả năng giúp làm sáng vết tàn nhang của bạn.
  • Cà chua: Vitamin C trong cà chua có thể kích thích sản xuất collagen nên không giúp cải thiện độ đàn hồi, săn chắc cho da mà uống nước ép cà chua thường xuyên hoặc đắp cà chua lên mặt có thể chống lão hoá da, ngăn ngừa nếp nhăn.
  • Hành tây: Có thể làm sáng các đốm trên da nhờ việc chà hành tây lên da, sau đó rửa sạch bằng nước ấm như một chất để tẩy tế bào chết.
 Bổ sung dưỡng chất cần thiết giảm nám

4.3 Sử dụng kem trị nám

Sử dụng kem trị nám da là lựa chọn hàng đầu của nhiều chị em vì sự đơn giản, hiệu quả, giá cả hợp lý và không tốn quá nhiều thời gian. Các loại kem này thường được làm từ công thức độc đáo và chứa các thành phần thiết yếu, tác động sâu vào da, giúp làm mờ và dần loại bỏ các vết nám trên khuôn mặt.

Tuy nhiên, trước khi sử dụng bất kỳ loại kem trị nám nào, bạn nên kiểm tra kỹ thành phần và tham khảo ý kiến của bác sĩ da liễu hoặc chuyên gia thẩm mỹ để đảm bảo lựa chọn sản phẩm phù hợp nhất với làn da của mình.

4.4 Uống thuốc trị nám

Hiện nay, nhiều phụ nữ ưu tiên sử dụng thuốc uống để điều trị nám da thay vì các biện pháp tác động trực tiếp lên da. Các loại thuốc này được bào chế từ các thành phần hóa học an toàn, có khả năng làm giảm màu sắc và độ đậm của các vết nám trên da theo thời gian. Tuy nhiên, để đạt được hiệu quả tối ưu, người dùng cần kiên trì và tuân thủ liệu trình một cách đều đặn.

4.5 Hydroquinone

Hydroquinone – một thành phần chủ chốt trong điều trị nám – hoạt động bằng cách ức chế enzyme Tyrosinase, từ đó làm giảm sản sinh melanin, nguyên nhân chính gây ra các vết nám.

Để sử dụng Hydroquinone hiệu quả và an toàn trong điều trị nám, bạn nên lưu ý ba điểm quan trọng:

  1. Chỉ dùng nồng độ cao dưới sự giám sát y tế: Với Hydroquinone nồng độ từ 4% trở lên, cần có sự kiểm tra và kê toa của bác sĩ để tránh kích ứng da nghiêm trọng.
  2. Duy trì sử dụng đúng nồng độ: Nên dùng Hydroquinone 2% trong khoảng thời gian 3 tháng để đạt hiệu quả tối ưu.
  3. Lưu ý thời gian tác dụng: Hydroquinone có thời gian bán thải trên da là 28 ngày, vì vậy sau thời gian này cần điều chỉnh liều lượng để duy trì khả năng ức chế enzyme Tyrosinase.

Mặc dù Hydroquinone là phương pháp trị nám hiệu quả hàng đầu hiện nay, một số quốc gia đã cấm sử dụng do các tác dụng phụ và dược tính mạnh. Nếu không am hiểu khi dùng Hydroquinone, bạn có thể gặp phải các tác dụng không mong muốn như đậm màu da ngược, mất sắc tố, hay sạm đen da.

Một số hoạt chất an toàn hơn để thay thế cho Hydroquinone trong điều trị lâu dài bao gồm:

  • Hexylresorcinol (0.5% – 1%).
  • Arbutin (2%).
  • Niacinamide (5%).
  • Kojic Acid (10%).
  • Tranexamic Acid (3%).

4.6 Tretinoin và Corticosteroid

Kết hợp tretinoin (một loại retinoid từ vitamin A) với corticosteroid bôi nhẹ mang lại hiệu quả tích cực trong điều trị nám. Tretinoin thúc đẩy quá trình loại bỏ sắc tố bằng cách tăng tốc tái tạo tế bào da và ức chế quá trình sinh hóa sản sinh melanin. Corticosteroid nhẹ, khi dùng cùng tretinoin, giúp giảm thiểu kích ứng mà tretinoin có thể gây ra.

Dù corticosteroid có thể hỗ trợ trong điều trị nám khi dùng chung với tretinoin, nhưng không nên dùng lâu dài để tránh tình trạng mỏng da.

4.7 Peel da

Peel da hay peel da hóa học là phương pháp sử dụng ba loại axit phổ biến: axit glycolic, axit salicylic, và axit TCA, nhằm cải thiện sắc tố da và có thể loại bỏ đến 70% – 90% tình trạng nám, tàn nhang sau khi điều trị. Ngoài ra, peel da còn giúp da hấp thụ dưỡng chất tốt hơn, đồng thời hỗ trợ giảm mụn đầu đen và mụn bọc ở cằm và mũi.

Tuy nhiên, vì quy trình này phức tạp, nếu thực hiện không đúng cách, có thể dẫn đến những hậu quả không mong muốn. Do đó, peel da không nên được tự thực hiện tại nhà nếu không có kiến thức chuyên môn. Chăm sóc và phục hồi da sau khi peel cũng rất quan trọng để duy trì hiệu quả và bảo vệ làn da.

4.8 Laser trị nám

Việc sử dụng laser để trị nám đang ngày càng trở nên phổ biến nhờ vào hiệu quả rõ rệt mà phương pháp này mang lại. Tia laser có khả năng phá vỡ Melanin – sắc tố gây nám, thành những mảnh nhỏ, giúp loại bỏ nám tận gốc. Tuy nhiên, không phải mọi loại nám đều có thể sử dụng phương pháp này.

Sau khi điều trị bằng laser, việc chăm sóc da cần được thực hiện cẩn thận. Vì lớp bảo vệ da đã trở nên mỏng hơn, nếu tiếp xúc với ánh nắng mặt trời và tia UV, nám có thể dễ dàng tái phát.

4.9 Lăn kim điều trị nám

Lăn kim là một phương pháp điều trị nám da hiệu quả, ngày càng được ưa chuộng. Bác sĩ sử dụng những chiếc kim siêu nhỏ để tạo ra các tổn thương nhỏ trên da, từ đó kích thích cơ thể tự sản sinh collagen và hình thành lớp da mới, khỏe mạnh. Phương pháp này giúp người dùng đạt được kết quả điều trị nám tốt hơn so với việc chỉ sử dụng các sản phẩm làm sáng da.

4.10 Huyết tương giàu tiểu cầu (PRP)

Huyết tương giàu tiểu cầu (PRP) được chiết xuất từ máu của chính người bệnh, cung cấp các yếu tố tăng trưởng tự nhiên cho da, giúp làm trẻ hóa làn da. PRP thường được thoa lên da sau khi sử dụng thiết bị lăn kim, giúp các dưỡng chất thẩm thấu sâu vào da.

Ngoài ra, các nghiên cứu đã chứng minh rằng huyết tương giàu tiểu cầu còn hiệu quả hơn khi được kết hợp với các liệu pháp khác, đặc biệt là lăn kim.

Nám, tàn nhang và đồi mồi khiến cho làn da của bạn nhanh lão hoá và kém thẩm mỹ. Để bảo vệ làn da săn chắc và khoẻ đẹp của mình, bên cạnh việc phải thường xuyên che chắn, sử dụng các sản phẩm ngăn sự tiếp xúc của da với tia UV từ mặt trời, chúng ta cũng cần phải bổ sung các dưỡng chất cần thiết để cải thiện sức khỏe cho làn da mình hơn bạn nhé!