Các loại mụn là phản ứng của da trước tác động từ môi trường, nội tiết và thói quen sinh hoạt. Mỗi loại như mụn đầu đen, mụn ẩn, mụn viêm hay mụn mủ đều có nguyên nhân và cách điều trị riêng. Hiểu rõ từng loại mụn sẽ giúp bạn chăm sóc da đúng cách và tránh làm tình trạng tệ hơn. Cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết sau!
Mụn là một bệnh lý da liễu phổ biến, xảy ra khi các nang lông trên da bị tắc nghẽn bởi dầu thừa, tế bào chết và vi khuẩn. Mụn có thể xuất hiện dưới nhiều hình thức khác nhau như mụn đầu trắng, mụn đầu đen, mụn ẩn, mụn viêm, mụn mủ... và thường gặp ở các vùng da tiết nhiều dầu như mặt, lưng, ngực, cổ hoặc vai.
Mặc dù không gây nguy hiểm đến sức khỏe tổng thể, nhưng mụn lại ảnh hưởng đáng kể đến thẩm mỹ và tâm lý, đặc biệt là ở tuổi dậy thì và những người có cơ địa da dầu hoặc nhạy cảm.
Mụn hình thành bởi nhiều yếu tố khác nhau, nhưng chủ yếu có thể chia thành hai nhóm chính: nội sinh (bên trong cơ thể) và ngoại sinh (yếu tố từ môi trường và lối sống).
Sự thay đổi hormone trong các giai đoạn như tuổi dậy thì, chu kỳ kinh nguyệt, mang thai, hoặc tiền mãn kinh có thể kích thích tuyến bã nhờn hoạt động mạnh, tiết nhiều dầu hơn bình thường. Điều này khiến lỗ chân lông dễ bị bít tắc, tạo điều kiện cho vi khuẩn P. acnes phát triển và gây viêm.
Ở một số người, tuyến bã nhờn hoạt động mạnh mẽ hơn do cơ địa, do da mất nước hoặc do rối loạn hormone. Dầu thừa tích tụ quá mức sẽ gây bít lỗ chân lông, dẫn đến mụn.
Nếu không được làm sạch và tẩy tế bào chết định kỳ, lớp sừng hóa sẽ ngày càng dày, khiến bề mặt da bí bách và gây ra mụn ẩn, mụn đầu đen hoặc mụn viêm.
Vi khuẩn Propionibacterium acnes sinh sống trong nang lông và phát triển mạnh khi môi trường thiếu oxy, nhiều dầu thừa. Sự sinh sôi quá mức của chúng là nguyên nhân trực tiếp gây ra các loại mụn viêm.
Căng thẳng kéo dài, thiếu ngủ, ăn nhiều đồ cay nóng, dầu mỡ, uống nước ngọt hoặc sử dụng chất kích thích như cà phê cũng có thể khiến hormone mất cân bằng và da dễ lên mụn hơn.
Sống hoặc làm việc trong môi trường ô nhiễm, nhiều bụi bẩn, sử dụng nguồn nước không đảm bảo vệ sinh, không tẩy trang kỹ sau khi trang điểm… là những nguyên nhân phổ biến khiến mụn hình thành và lây lan.
Một số sản phẩm chăm sóc da hoặc trang điểm có thể gây kích ứng, bít tắc lỗ chân lông hoặc chứa thành phần gây mụn (comedogenic). Đặc biệt, mỹ phẩm chứa corticoid hoặc không được tẩy trang kỹ dễ khiến tình trạng mụn nghiêm trọng hơn.
Một số loại thuốc như thuốc tránh thai, corticosteroid, lithium có thể làm rối loạn hormone hoặc tăng tiết bã nhờn, từ đó gây ra mụn.
Việc mắc các loại mụn là một dạng bệnh lý của da do nang lông bị bít tắc (bã nhờn tích tụ, da chết) dẫn đến hình thành mụn trên da. Tùy vào sự sản sinh vi khuẩn và viêm nhiễm mà nốt mụn có thể bị viêm hoặc không. Các loại mụn trứng cá thường gặp bao gồm: mụn ẩn (mụn đầu trắng), mụn đầu đen, mụn bọc (mụn mủ) hay mụn đinh, mụn nang. Mụn có thể chia thành 02 nhóm: mụn viêm và mụn không viêm.
Để có thể điều trị tốt nhất cho từng tình trạng mụn, tìm hiểu nguyên nhân và phân biệt chính xác các loại mụn là điều kiện tiên quyết. Cách trực quan nhất để phân biệt các loại mụn chính là nhìn vào tình trạng sưng, viêm hoặc ửng đỏ và mật độ mụn. Cũng có một số loại mụn, chúng ta phải sờ vào để xác định xem chỉ đơn thuần là mụn ẩn hay nghiêm trọng hơn là mụn mủ ẩn dưới da.
Nhóm các loại mụn không viêm, dễ dàng xuất hiện rộng khắp các vùng trên cơ thể như lưng, vai, ngực, cổ và chủ yếu tập trung trên mặt.. Mụn có thể phát triển thành các dạng khác nhau như mụn cám, mụn bọc có mủ hay mụn nang. Tuy hiện nay, đã có nhiều phương pháp chữa trị mụn trứng cá nhưng vẫn gây rất nhiều sự bất tiện về thẩm mỹ.
Mụn ẩn là gì? Mụn ẩn là tên gọi khác của mụn đầu trắng, bạn phải trực tiếp dùng tay sờ vào các mảng da má, cằm, trán và có thể là mũi để cảm nhận, vì mắt thường khó có thể nhìn thấy rõ những nốt mụn dưới da này.
Mụn nhỏ li ti mọc thành từng cụm hoặc riêng lẻ,có thể nổi lên ở bất kỳ vùng ra nào, đặc biệt thường thấy ở vị trí chữ T (trán, mũi, cằm) và hai bên má. Các nốt mụn này có nhân mụn màu trắng và không mở miệng. Mụn ẩn chỉ khiến làn da sần sùi nhẹ, thường không gây sưng, viêm, nhưng vẫn để lại vết thâm. Một khi trở nặng, có viêm nhiễm, mụn ẩn dưới da có thể tiến triển thành mụn viêm, mụn bọc hoặc mụn nang ẩn dưới da.
Ba lý do bị mụn ẩn phổ biến thường do sử dụng mỹ phẩm không đúng cách, đồ ăn dầu mỡ và thức khuya.
Để tránh cho mụn ẩn tiến triển nhanh chóng, gây tổn hại lớn hơn cho làn da thì ngoài chú trọng làm sạch da, kích thích nhân mụn nhanh chóng trồi lên bề mặt để xử lý cũng là cách giảm mụn ẩn hiệu quả. Các bạn nên lưu ý cách lấy nhân mụn tại nhà cần rất cẩn thận để tránh làm da mụn tệ đi do thiếu vệ sinh.
Mụn đầu đen là tình trạng dễ nhất để thấy được sự oxy hóa của dầu thừa trên bề mặt da so với các loại mụn khác.
Vị trí mọc mụn đầu đen thường thấy chính là vùng mũi, tùy nhiên với tình trạng da xấu,có thể xuất hiện rất nhiều mụn đầu đen ở má và cằm .
Ngược lại với mụn đầu trắng, mụn đầu đen xuất hiện trên da sẽ thấy được tình trạng lỗ chân lông to ra và phần nhân mụn đầu đen sẽ trồi lên trên, đây chính là các bã nhờn và dầu thừa trên da khi bị oxy hóa.
Nhóm các loại mụn viêm có thể kể đến như mụn bọc (mụn mủ), mụn nang và mụn đinh. Bên cạnh việc bít tắc lỗ chân lông do dầu thừa và da chết tích tụ trên mặt, thì vi khuẩn là tác nhân thúc đẩy quá trình sưng mủ diễn ra và hủy hoại vùng da xung quanh nốt mụn nghiêm trọng.
Mụn trứng cá khi có sự xuất hiện của vi khuẩn trên da thúc đẩy quá trình sưng viêm, thậm chí kết mủ tạo nên mụn bọc.
Nốt mụn có thể dễ dàng quan sát trên da, mụn mủ sưng đỏ trên mặt và có thể chứa mủ trắng hoặc ngả vàng. Ban đầu, mụn có thể gây đau nhức, chạm vào có thể thấy bọc mụn khá lớn và cứng. Tuy nhiên về sau, mụn sẽ mềm hơn, có thể tự vỡ hoặc do nặn, cạy.
Sự nguy hiểm của mụn bọc không chỉ là do sự viêm nhiễm mà còn là tính thẩm mỹ sau khi xử lý mụn mủ bị vỡ hoặc lấy nhân, nếu không cẩn thận có thể để lại sẹo và tốn rất nhiều thời gian để cải thiện sức khỏe làn da.
Vì vậy, hiểu rõ hơn về nguyên nhân gây nên mụn có thể vô cùng hữu ích để tự điều trị hiệu quả cũng như có cách ngừa mụn bọc tệ đi.
Mụn nang và mụn bọc đều là dạng mụn viêm nghiêm trọng của mụn trứng cá. Tình trạng tổn thương do viêm sâu trong da gây đau nhức của chúng sẽ bị nhầm lẫn với nhau nếu không quan sát rõ ràng. Có thể phân biệt mụn bằng nốt mủ xuất hiện trên da: mụn bọc sẽ cứng hơn; trong khi mụn nang có hình dạng cục nhọt lớn, tấy đỏ, có mủ dẫn đến mềm và dễ vỡ ra hơn. Mụn nang sau khi vỡ thường sẽ dẫn đến nhiễm trùng nguy hiểm.
Vùng da ưa thích của mụn nang chính là xương cằm và mụn hai bên má. Ngoài những vị trí mụn trên mặt, mụn nang còn xuất hiện tại những vùng da khác như cổ, ngực, lưng là nơi hoành hành.
Mụn nang được xếp vào nhóm mụn khó điều trị và cần có sự can thiệp của bác sĩ da liễu.
Song song với làm sạch da tổn thương đúng cách, hãy dành thời gian ngủ sâu, đủ giấc và ưu tiên lựa chọn sản phẩm skincare có texture mỏng nhẹ xuyên suốt quá trình điều trị sẽ có tác dụng cấp ẩm mà không khiến da bí tắc.
Mụn đinh râu là gì? Hay còn gọi là mụn đầu đinh hoặc mụn đinh, một trong những loại mụn độc nhất và có thể gây sốt, thậm chí chết người vì nhiễm trùng. Đây là loại mụn cần có sự can thiệp sâu của bác sĩ da liễu và yêu cần sự chăm sóc đặc biệt nhất định cho từng giai đoạn phát triển của mụn.
Không giống như các loại mụn bọc ưa thích vùng da nhiều dầu, mụn đầu đinh là loại mụn ở vùng da xung quanh miệng, cằm và mũi. Số lượng cực ít, thường chỉ có duy nhất một nốt mụn, nhưng những mụn đinh lớn có thể so sánh kích thước với phần đầu trứng cút.
Mụn đinh hình thành do vết thương hở tích tụ vi khuẩn (thường gặp ở người trưởng thành hoặc các bạn nam, trong quá trình trầy xước, nhiễm trùng vết thương hở do cạo râu).
Xuyên suốt quá trình hình thành mụn, tuyệt đối không dùng kháng sinh khi chưa có chỉ định, dùng đá lạnh giảm đau và các cách trị mụn đầu đinh cần lưu ý theo từng quá trình:
Tùy vào tình trạng da và các loại mụn mà các bước skincare cho da mụn là khác nhau. Quy trình chăm sóc da mụn mà Bioderma gợi ý cho bạn là:
Bên cạnh việc chú trọng chăm sóc da khoa học, thói quen sinh hoạt cũng là việc mà da dầu cho đến da mụn đều cần phải lưu ý:
Quan trọng nhất phải chuẩn bị cho mình sự kiên nhẫn, làn da bị mụn mỏng manh vô cùng và cần được chăm sóc nhẹ nhàng. Hãy sử dụng những sản phẩm phù hợp và an toàn để tôn trọng làn da và dành cho da thời gian tự phục hồi khỏe mạnh.
Với uy tín của một thương hiệu dược mỹ phẩm với hơn 40 năm kinh nghiệm từ Pháp, Bioderma quan tâm đến từng bước ngăn ngừa, điều trị và phục hồi cho da dầu và da bị mụn. Những sản phẩm dược mỹ phẩm trị mụn dòng Sébium dưới đây sẽ giúp thúc đẩy quá trình cải thiện sức khỏe làn da chúng ta trước các loại mụn thường gặp:
Gel tẩy tế bào chết cho làn da thanh khiết và mịn màng hơn.
Da hỗn hợp đến da dầu Da dầu mụn
Dung dịch nước tẩy trang cho da dầu mụn và làm sạch micellar, thanh lọc dịu nhẹ không làm khô da.
Da dầu mụn Da hỗn hợp đến da dầu
Sửa rửa mặt thanh lọc dịu nhẹ. Loại bỏ tạp chất, kiểm soát dầu.
Da hỗn hợp đến da dầu
Cân bằng độ ẩm, bã nhờn, độ ph và làm giảm mụn trên da.
Da hỗn hợp đến da dầu
Kem dưỡng làm dịu da, cấp ẩm và giảm mụn cho da nhạy cảm, dễ nổi mụn.
Da đang trong quá trình điều trị mụn Da dầu mụn
Kem dưỡng ẩm và cấp nước dành cho da khô do điều trị da liễu.
Da dầu mụn Da đang trong quá trình điều trị mụn
Kem dưỡng da giúp se nhỏ lỗ chân lông.
Da hỗn hợp đến da dầu
Một lưu ý nhỏ cho các bạn đang trị mụn để tìm đúng sản phẩm hỗ trợ điều trị:
Càng lớn tuổi, tuyến bã nhờn của chúng ta yếu đi, dẫn đến làn da khô và khó bị mụn. Đó là lý do vì sao các loại mụn sẽ xuất hiện ở những bạn trẻ thành niên và dần ít hơn ở người trưởng thành. Chú ý nhiều hơn đến sức khỏe làn da bởi dù chỉ một nốt mụn nhỏ nổi lên cũng là báo động từ cơ thể. Hãy nhanh chóng tìm hiểu, kịp thời hỗ trợ khắc phục những nguyên nhân gây mụn để cho da thời gian tự điều chỉnh và hồi phục bạn nhé!
